Ο νεοφιλελευθερισμός είναι ο υπ' αριθμόν ένα μπαμπούλας για την αριστερά και ο Μίλτον Φρίντμαν η τοτεμική προσωποποίησή του. Αυτός ο πανέξυπνος οικονομολόγος και χαρισματικός ομιλητής που πήρε το βραβείο Νόμπελ το 1976, ήταν ιδανικός για αυτόν τον ρόλο. Τα διαπιστευτήρια του, άψογα. Εμπνευστής και αρχιτέκτονας της οικονομικής πολιτικής του Ρόναλντ Ρίγκαν και της Μάγκι Θάτσερ. Στην περίπτωση της Μάγκι, να σημειώσουμε τον καταλυτικό ρόλο του Κιθ Τζόζεφ του πιο στενού της συνεργάτη, ο οποίος την μύησε στις ιδέες του Φρίντμαν. Όχι πως ήθελε πολύ βέβαια η Μάγκι μας για να πειστεί. Παρεμπιπτόντως ο Κιθ Τζόζεφ ήταν αυτός που προοριζόταν να αδράξει τα ηνία του συντηρητικού κόμματος από τον Έντουαρντ Χιθ, και να το οδηγήσει εκεί, που πιο δεξιά πεθαίνεις. Αλλά για λόγους που δεν θα εξετάσουμε εδώ, ο κλήρος τελικά έπεσε στην Μάγκι. À chacun son rôle...C'est comme ça que ç'a été distribué όπως έλεγε και η Αντιγόνη του Anouilh. The rest is history. Ποιος Κέϋνς, ποιο δημόσιο, ποια Άμστελ;
Και σαν να μην έφταναν αυτά τα άψογα διαπιστευτήρια, ο Φρίντμαν δεν ήταν αυτός που συμβούλεψε τον αιμοσταγή δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ εκθειάζοντας την οικονομική πολιτική του ως παράδειγμα προς μίμηση; Ας θυμηθούμε το περίφημο «Θαύμα της Χιλής» και τους μαθητές του, τα θρυλικά αγόρια του Σικάγου (Chicago boys).
Αν και δεν πρόκειται για θέμα μνήμης. Αλλιώς «θυμάται» ο ίδιος ο Φρίντμαν και εξηγεί την εμπλοκή του με τον Πινοσέτ κι αλλιώς το «θυμούνται» οι επικριτές του. Ό,τι θυμάται χαίρεται ο καθένας.
Όπως και να ‘χει, αν δεν υπήρχε ο Φρίντμαν, η αριστερά θα έπρεπε να τον εφεύρει. Όλοι εξάλλου, αριστεροί και δεξιοί, χρειαζόμαστε τους μπαμπούλες μας, πιο πολύ κι από τους ήρωες μας. Κι όσο πιο τρομακτικοί και πειστικοί οι μπαμπούλες που φτιάχνουμε, τόσο πιο μάγκες φαινόμαστε.
Τέλος πάντων, πώς τα φερε έτσι η τύχη και θυμήθηκα τον Φρίντμαν καλοκαιριάτικα; Αν και πάλι, δεν ήταν θέμα μνήμης. Να, πριν από λίγες μέρες σε μια συζήτηση με μια πολύ αγαπημένη οικογένεια Συριζαίων γύρω από τα ναρκωτικά, βρέθηκα στην ενδιαφέρουσα θέση να υποστηρίζω τις θέσεις του Φρίντμαν. Τα μέλη αυτής της καθόλα αξιοπρεπούς και αρκετά ευκατάσταστης οικογένειας, δεν είναι απλά ψηφοφόροι, αλλά ενεργά μέλη του κόμματος. Μορφωμένοι άνθρωποι, εργατικοί, μια ζωή αφοσιωμένοι στην επιστήμη τους, στην δουλειά τους, στην οικογένεια, αλλά και στον αγώνα βέβαια. Ένα μέλος της οικογένειας όμως, όχι μόνο δεν είναι μέλος του κόμματος, αρνούμενο πεισματικά να ασπαστεί τα οικογενειακά ιδεώδη και να ακολουθήσει την οικογενειακή παράδοση, αλλά τυχαίνει κιόλας να αρέσκεται επιδεικτικά στους μπάφους. Δηλαδή τι αρέσκεται; Μπαφιάζεται καθημερινά, ή το κάνει όποτε έχει την ευκαιρία αδιαφορώντας για τις αξίες της οικογένειας. Όπως είναι λίγο ή πολύ αναμενόμενο, αυτό αποτελεί πηγή μεγάλης στενοχώριας για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας οι οποίοι προσπαθούν με χίλιους τρόπους να εμποδίσουν το εν λόγω μέλος, ας την πούμε Αντιγόνη, (όχι το αληθινό της όνομα) να μπαφιάζεται και τέλος πάντων να την βοηθήσουν να ξαναμπεί στον ίσιο δρόμο, στον δρόμο μίας δημιουργικής και παραγωγικής ζωής. Καριέρα, γάμος, οικογένεια και τα λοιπά. Αλλά εις μάτην. Η Αντιγόνη είναι πιο πεισματάρα κι από την Αντιγόνη του Anouilh, η οποία με την σειρά της είναι πιο πεισματάρα κι από την Αντιγόνη του δικού μας του Σοφοκλή. Ως εδώ πρόκειται για μια συνηθισμένη ιστορία οικογενειακού πόνου, απογοήτευσης και συγκρούσεων που βεβαίως μπορεί να συμβεί και συμβαίνει σε οικογένειες ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων.
Που μπαίνει ο Φρίντμαν σ' όλο αυτό; Ο Φρίντμαν τον οποίο παραδοσιακά λατρεύουν τα συντηρητικά κόμματα σε τέσσερις ηπείρους, σε μια συγκλονιστική συνέντευξη που έδωσε το 1991 στον Randy Paige, είχε επιχειρηματολογήσει με σθένος για την νομιμοποίηση των ναρκωτικών και όχι μόνο της μαριχουάνας, αλλά όλων των ναρκωτικών, ηρωίνης, κοκαΐνης και συναφών ουσιών. Με την ιδεολογική συνέπεια και την άνεση που τον χαρακτήριζε, δεν δίστασε να κατακεραυνώσει τον παρεμβατισμό του κράτους σε κάτι που ο ίδιος θεωρούσε θέμα ελεύθερης επιλογής, λανθασμένης μπορεί, αυτο-καταστροφικής μπορεί, αλλά κανείς δεν είπε ότι η ελεύθερη επιλογή πρέπει να είναι και η σωστή επιλογή. Και δεν επρόκειτο για ένα πυροτέχνημα. Ο Φρίντμαν συνέχισε με συνέπεια να επιχειρηματολογεί μέχρι τα πολύ βαθιά γηρατειά του για την νομιμοποίηση των ναρκωτικών και μεταξύ άλλων και του αγοραίου σεξ. Η συνέντευξη του το 2006 στο περιοδικό Chicago Life συνοψίζει με αμείωτη ενάργεια, παρά τα 93 του χρόνια, τα επιχειρήματα του. Όπως η παραγωγή και η κατανάλωση του αλκοόλ και του καπνού είναι νόμιμη και υπόκειται σε σχετικές ρυθμίσεις, έτσι θα πρέπει να είναι και τα ναρκωτικά. Συν τα τεράστια οφέλη που θα προκύψουν από την μείωση της εγκληματικότητας όταν νομιμοποιηθούν τα ναρκωτικά.
Οι αριστεροί, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, οι Συριζαίοι φίλοι μου, στο άκουσμα του Φρίντμαν τινάχτηκαν από τις θέσεις τους, όπως όταν το γόνατο τινάζεται αντανακλαστικά από το σφυράκι του νευρολόγου. Ντροπή και αίσχος. Αμ, βέβαια, τι περιμένεις από τον ιεραπόστολο του νεοφιλελευθερισμού; Ασ’ τους φτωχούς στη μοίρα τους και στη μαστούρα τους. Για αυτούς, το κράτος δεν έχει καμία δουλειά να προστατεύει τους ευάλωτους. Για αυτούς, τους νεοφιλελεύθερους δηλαδή, το κράτος είναι μόνο για να διευκολύνει τις πολυεθνικές να βγάζουν κέρδη. Γιατί αυτό θα γίνει. Θα μπουν μέσα οι πολυεθνικές και θα βγάζουν δισεκατομμύρια πουλώντας το δηλητήριο τους στην εργατική τάξη. Ντροπή και αίσχος. Αυτός είναι ο ξέφρενος νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός που πρεσβεύει ο Φρίντμαν, και...ο Κυριάκος.
Εδώ υπερβάλλουν νομίζω οι φίλοι μου, γιατί είναι όντως κάπως υπερβολικό να ισχυρίζεται κανείς ότι ο Κυριάκος, αν ποτέ έρθει στην εξουσία, θα νομιμοποιήσει μπάφους και πρέζα. Βέβαια δεν ξέρει ποτέ κανείς. Αλλά να, το βρίσκω μάλλον δύσκολο. Το αγοραίο σεξ από ότι ξέρω είναι νόμιμο στην Ελλάδα, άρα εδώ δεν χρειάζεται να κάνει κάτι ο Κυριάκος.
Κατά τον Φρίντμαν λοιπόν, το κράτος δεν έχει καμία δουλειά να μου επιβάλλει τι θα καπνίζω, τι θα πίνω, τι θα τρώω και από ποιον θα αγοράζω ή σε ποιον θα πουλάω σεξ, εξυπακούεται συναινετικά, χωρίς εξαναγκασμό.
Ας μην ξεχνάμε ότι σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας οι θάνατοι από το κάπνισμα ανέρχονται σε περίπου εφτά εκατομμύρια τον χρόνο, από τους οποίους πάνω από έξι εκατομμύρια είναι καπνιστές και περίπου 890.000 έμμεσοι καπνιστές, δηλαδή άνθρωποι που εκτίθενται συστηματικά στον καπνό των καπνιστών. Τα στοιχεία για τους θανάτους από χρήση αλκοόλ είναι επίσης συγκλονιστικά, αν και μιλάμε για σημαντικά λιγότερους θανάτους.
Εκτός αν προβούμε σε ποτο-απαγόρευση και καπνο-απαγόρευση. Την πρώτη την δοκίμασε η Αμερική και η εγκληματικότητα έφτασε στον θεό. Η εγκληματικότητα από τη ναρκο-απαγόρευση συνεχίζει ακάθεκτη να αποδεκατίζει κοινότητες και να κοστίζει ζωές δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων. Όπως επισημαίνει, σωστά κατά τη γνώμη μου ο Φρίντμαν αλλά και άλλοι μετά από αυτόν, ο «περίφημος» πόλεμος κατά των ναρκωτικών (war on drugs) που ξεκίνησε με τον Νίξον στην Αμερική το 1972 πέρα από το τεράστιο οικονομικό κόστος που εκτιμάται σε πάνω από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, ήταν μια οικτρή αποτυχία σε όλα τα επίπεδα. Πάνω από μισό εκατομμύριο στην φυλακή για χρήση, καμία μείωση στον εθισμό, συνεχιζόμενη εγκληματικότητα. Ο απολογισμός είναι αξιοθρήνητος.
Συριζαίοι φίλοι μου και έστω και μετρημένοι στα δάχτυλα Νεοδημοκράτες φίλοι μου, έχετε κάτι σοβαρό να μάθετε από τον Φρίντμαν. Μπορείτε να συμφωνήσετε σε τούτο; Legalize it!
17°
