Ένας χώρος όπου κυριαχεί το λευκό, απαλές αποχρώσεις του γκρίζου, ίσως κάποιοι κρεμ τόνοι, με λευκό μάρμαρο στο πάτωμα, «σπασμένο» από πολλά γκρίζα και πυκνά νερά. Άδειοι τοίχοι και ένα καθιστικό σύμπλεγμα από καναπέδες ανθρακίζουσας όψης γύρω από ένα εντοιχισμένο τζάκι. Οι κουρτίνες, πολύχρωμες ίσως με χοντρές οριζόντιες γραμμές, αποπνέουν μια μοντερνιστική πολυτέλεια, ίσως να παραπέμουν σε μοτίβα του ’60 και του ’70, της εποχής του «λουξ» και του πρώτου ελληνικού χλιδάτου κοσμοπολιτισμού που τον βίωναν λίγοι και τον ονειρεύονται όλοι.
Δεν υπάρχει ίχνος προηγούμενης ζωής στο πλάνο –η ίδια η φωτογραφία με την απαλή γκριζάδα της κρυώνει την αίσθησή μας και παράγει λίγη απόσταση–, δεν συμμετέχουμε καθόλου, παρατηρούμε, επιθυμούμε ίσως μα δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς, δεν αγγίζουμε σίγουρα. Μπορεί ο φωτογράφος να έχει ελαφρώς φιλτράρει την εικόνα για να θυμίσει τις πρώτες τεχνικές χημικής επεξεργασίας με νιτρικό άργυρο και άλας, εκείνη τη μέθοδο που τόσο ωραία φιλοξενεί η γαλλική γλώσσα κάτω από τη σχεδόν ηxομιμητική ονομασία photographie argentique.
Ο χώρος αυτός, λοιπόν, μπορεί να είναι εναρκτήριος και άσπιλος, σαν τη μέλλουσα νύφη που βρίσκεται στο επίκεντρο της φωτογραφίας. Η στιγμή είναι μεταβατική και τέτοιος δείχνει και αυτός. Μπορεί να είναι το δωμάτιο ενός ξενοδοχείου που έχει νοικιαστεί για την πρώτη νύχτα του γάμου, ή ένας χώρος από το club που θα φιλοξενήσει τη δεξίωση μετά. Ίσως και να είναι το νέο της σπίτι και εξ αυτής της νεότητας να μην έχει ακόμα εποικιστεί από σημάδια της ιστορίας του ζεύγους.
Κι αν πάμε πιο πίσω στον ιστορικό χρόνο αλλά παραμένοντας σε αστικό περιβάλλον, μπορεί να βλέπαμε το πατρικό της, ο τελευταίος σταθμός πριν την έγγαμη ζωή της. Δεν το είδαμε ποτέ αυτό, όμως, τα οικογενειακά άλμπουμ και οι αποτυπωμένες αναμνήσεις γάμων δεν φιλοξενούν το παρασκήνιο, την προετοιμασία. Η επιμέλεια του σώματος, οι στιγμές του μπουντουάρ, οι συναισθηματικές εκρήξεις της προετοιμασίας, η προετοιμασία για την ενήλικη ζωή και η διαχείρισή της στον βιότοπο της γυναικείας ψυχικής οικονομίας, το αστείο και η μύχια σχέση των γυναικών της διευρυμένης οικογένειας, έμεναν κρυφά από τα βλέμματα των ανδρών. Το μακιγιάζ δεν ήταν θέληση για γοητεία αλλά εργαλείο γοητείας, η περιποίηση όργανο για να λάμπεις στη σκηνή και στο τραπέζι του γάμου. Τώρα είναι αναπόσπαστο μέρος της μέρας, της πιο όμορφης μέρας της ζωής σου, όπως λέει η κοινή υπόσχεση και η προ-γαμήλια φιλολογία. Τα νύχια που σου φροντίζουν στην εντέλεια την τελευταία στιγμή, όπως και οι τελευταίες πινελιές μιας κόμμωσης μελετημένης από καιρό και εξατομικευμένης μα και το μακιγιάζ που θα ισορροπήσει μεταξύ του chic και του θελκτικού, που δεν θα παραβιάσει την αρχή της σεμνότητας αλλά θα την τεντώσει στο ύστατο όριό της –και στον άνδρα το παίγνιο με τα γιλέκα των ρετρό κοστουμιών και οι αστεϊσμοί μεταξύ φίλων για τον κόμπο της γραβάτας–, γίνονται φετίχ μιας απόλαυσης στιμιαίας μα κυρίως θεσμική μνήμη της μελλοντικής οικογένειας. Φωτογραφίζονται και βιντεοσκοπούνται για να μεταφέρουν στον χρόνο το θεμέλιο του γάμου, να πιστοποιούν στο μέλλον το είδος του δεσμού που επικύρωσε το μυστήριο, τους λόγους της οικογενειακής και κοινωνικής αποδοχής αυτής της ένωσης των δύο ανθρώπων. Να μαρτυρήσει, δηλαδή, για τον έρωτα. Να λέει πάντα ότι αυτός ήταν ένας γάμος από έρωτα. Του έρωτα και του ερωτισμού. Της επιλογής. Της αμοιβαίας επιλογής των συντρόφων και ειδικότερα της επιλογής να ευτυχήσουν, με τη βούλησή τους να επιδιώξουν μέσα από τον έρωτα-θεμέλιο της οικογένειας τη μέγιστη ικανοποίηση, την προσωπική άνθιση και την πραγματοποίηση των ονείρων τους.
Και αν η συναισθηματοποίηση του γάμου και η αισθητικοποίησή του, ο μετασχηματισμός του σε τόπο του έρωτα, της απόλαυσης και της ατομικής ευδαιμονίας τον μετατρέπει σε ευάλωτο θεσμό, αν η αναβάθμιση των ψυχολογικών επενδύσεων που γίνονται πάνω του συχνά τον οδηγεί σε κρίση και σε διάλυση, αυτό δεν τον καθιστά περιττό ή ξεπερασμένο. Τον διατηρεί επίκαιρο και ρευστό στην εποχή της γενικής ρευστότητας και των ακυρωμένων επιθυμιών. Εξάλλου είναι από τα λίγα πράγματα μέσα στα οποία οι άνθρωποι θα χωρέσουν τις προσδοκίες τους. Την εποχή και στη χώρα όπου αυτές περιπίπτουν σε καθεστώς φτώχειας. Ακόμη και αν ματαιώνονται κάποιες φορές, ακόμα και αν κονταίνουν από την τριβή με τα συναισθηματικά μας κενά και τη φτωχή συναισθηματική μας οικονομία, ακόμα και αν επιβιώνουν με αδέξια μπρικολάζ και τσιρότα για τα τραύματα που οι ίδιες προκάλεσαν, τουλάχιστον υπάρχουν.
↑ Φωτογραφία της περασμένης δεκαετίας από τις προετοιμασίες του γάμου της Νατάσας και του Φέλιξ. Ευχαριστούμε τον Δημήτρη Χωριανόπουλο για την παραχώρηση.
23°
