Υπάρχει στη συμπρωτεύουσα ένας σκληρός πυρήνας αθεράπευτων ρομαντικών που κρατούν ψηλά τη σημαία της θαυμάσιας οπτικής επικοινωνίας. Ο Βίκτωρ Γκουντάρας είναι κεντρικός ήρωας της νέας σχολής του ελληνικού graphic design που έρχεται με φόρα. Ξεκίνησε από την εμβληματική Altervision, εργάστηκε στο SOUL, μεταπήδησε στο Βερολίνο για επιπλέον σπουδές, επέστρεψε γεμάτος εφόδια τα οποία ξεδίπλωσε στους Dolphins, καθώς και σε άλλα γραφεία της πόλης, πλέον απολαμβάνει τη θέα στο μέλλον από το δικό του στούντιο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ώρα για συνέντευξη. Ο καινοτόμος γραφίστας ξεφύλλισε το portfolio του μαζί μας.
(Ancient Theatre • Interactive App)
Ακολούθησες μια περίπου ανορθόδοξη πορεία στη μέχρι σήμερα σταδιοδρομία σου. Ολοκληρώνοντας τις πρώτες σπουδές βρήκες γρήγορα δουλειά σε επιχειρήσεις που πολλοί θα ζήλευαν και όμως τα βρόντηξες φεύγοντας για μάστερ στο Βερολίνο. Γιατί;
Η αλήθεια είναι ότι δόθηκαν καλές ευκαιρίες και είμαι ευγνώμων για αυτές. Απλά μέσα μου επικράτησε η επιθυμία αναζήτησης και απόκτησης νέων εμπειριών, καθώς και η αίσθηση κορεσμού που ένιωσα γενικότερα τότε από την πόλη της Θεσσαλονίκης. Είχα από καιρό στο μυαλό μου να παρακολουθήσω ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο εξωτερικό, οπότε μόλις βρήκα το κατάλληλο πρόγραμμα στο πανεπιστήμιο του Άνχαλτ στο Dessau, δεν το σκέφτηκα πολύ και πήγα.
Πόσο επηρέασαν τη ματιά σου οι σπουδές εκείνες; Τι είδους ντιζάινερ ήσουν όταν έφυγες και πώς γύρισες;
Ήταν μια τρομερή εμπειρία από πολλές απόψεις Το πανεπιστήμιο βρίσκεται στην ιστορική πόλη Dessau όπου μετά την ίδρυσή της στη Βαϊμάρη, μεταφέρθηκε η σχολή του Bauhaus. Και εκεί απέκτησε τη νέα του στέγη στο εντυπωσιακό κτίριο που σχεδίασε ο Walter Gropius. Το κάμπους βρίσκονταν ακριβώς δίπλα από το κτίριο του Bauhaus και πολλά μαθήματα και εκδηλώσεις στεγάζονταν στο ίδιο, κάτι που από μόνο του αποτέλεσε μοναδική εμπειρία. Η πρώτη επαφή με τη πόλη ήταν αρκετά απογοητευτική. Πολλοί κάτοικοι δεν γνώριζαν καν την ύπαρξη του πανεπιστημίου αλλά και τη σημασία και τον ιστορικό χαρακτήρα και ρόλο της σχολής του Bauhaus. Σύντομα όμως όλα άλλαξαν. Η γνωριμία με νέους ανθρώπους από όλο τον κόσμο, αλλά και η εμπειρία του να βρίσκεσαι στο πανεπιστήμιο που επέδρασε καταλυτικά στη διαμόρφωση του σύγχρονου design, αποτέλεσαν τεράστια πηγή έμπνευσης και πηγή γνώσης. Το μεταπτυχιακό βασισμένο στις βασικές αρχές του bauhaus (bauhaus model) έδινε βαρύτητα στον πειραματισμό με διάφορους κλάδους του design, με έμφαση στη διαδραση μεταξύ των σπουδαστών . Δίνοντας ισότιμη βαρύτητα στη θεωρητική κατάρτιση αλλά και την πρακτική εξάσκηση (πληθώρα εργαστηρίων όπου μπορούσες να πειραματιστείς με διαφορετικά υλικά και τεχνοτροπίες) σε βοηθάνε να εξελίξεις αλλά και να διευρύνεις την αντίληψη σου για το design.
Έφυγες από μια Ελλάδα με περίπου ζωντανή οικονομία και επέστρεψες στο λείψανο που μοιραζόμαστε σήμερα. Αλήθεια, γιατί ήρθες;
Το Βερολίνο θα έλεγα είναι μια ιδιαίτερη εργασιακά περίπτωση. Ο ανταγωνισμός, ιδιαίτερα στον πολιτιστικό τομέα είναι τεράστιος μιας και άνθρωποι από όλο το κόσμο συρρέουν στη πόλη με σκοπό να εργαστούν η να βρούνε ευκαιρίες στο συγκεκριμένο τομέα. Αυτό σίγουρα δίνει μια δυναμική στη πόλη, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις δημιουργεί και ένα κορεσμό. Υπάρχουν και εκεί φυσικά κακοπληρωμένες δουλειές, ιδίως ως πρακτική εργασία, μιας και υπάρχει πολύ κόσμος που θέλει να το δουλέψει σε μια γνωστή εταιρεία μόνο για το βιογραφικό. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν καλές ευκαιρίες. Υπάρχουν και κατά γενική ομολογία οι συνθήκες εργασίας σε μια εταιρεία είναι πολύ καλύτερες από ότι στην Ελλάδα. Άρχισε λοιπόν σιγά σιγά να αποκτώ την αίσθηση ότι σε αυτή τη πόλη όλα έχουν ήδη συμβεί κατά κάποιο τρόπο με αποτέλεσμα να μην έχω ιδιαίτερο κίνητρο να δημιουργήσω κάτι εκεί, όποτε ένιωσα την πρόκληση να επιστρέψω και να δημιουργήσω κάτι ενδιαφέρον πίσω, στην χώρα μου. Παρακολουθούσα τα τεκταινόμενα και παρόλο την αρνητική εικόνα, έβλεπα κόσμο, νέο κυρίως, ο οποίος επέμενε να προσπαθεί και να ελπίζει, κάτι στο οποίο ήθελα και εγώ να γίνω μέρος. Έπαιξαν και άλλα πράγματα ρόλο βέβαια, γιατί όπως προανέφερα η εύρεση fulltime εργασίας στον τομέα μου στο Βερολίνο δεν ήταν πολύ εύκολη υπόθεση. Προηγουμένως είχα μια πολύ καλή εμπειρία εργαζόμενος σε μια εταιρεία think tank που ανέπτυσσε project σχετικά με νέες τεχνολογίες (biolab). Αυτό βέβαια σαν studentjob, σε συνδυασμό με τις σπουδές μου, που γενικώς βοηθανε πολύ στην ένταξη στην αγορά εργασίας. Παρουσιάστηκε και μια πολύ καλή ευκαιρία στην Θεσσαλονίκη στους Dolphins, όποτε προς μεγάλη έκπληξη σχεδόν όλων όσων γνώριζα, γύρισα. Και να σου πω, δεν το μετάνιωσα στιγμή!
(SPEATY / Press & Coffee)
Πώς βιοπορίζεται ένας designer στις σημερινές συνθήκες; Ο ανταγωνισμός είναι ασφαλώς μεγάλος και οι δουλειές λίγες. Είναι δύσκολα τα πράγματα εκεί έξω;
Σίγουρα υπάρχουν δυσκολίες, όπως και στα υπόλοιπα επαγγέλματα. Κυρίως έχουν να κάνουν -όπως είναι αναμενόμενο- με τη οικονομική πλευρά του επαγγέλματος, αλλά αυτό είναι κάτι που με σωστή διαχείριση μπορεί να εξομαλυνθεί. Υπάρχουν φυσικά και πολύ καλές συνεργασίες με ανθρώπους που σέβονται, αλλά και αναγνωρίζουν την αξία του κάλου design. Τα πάντα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που προσεγγίζεις αυτό που κάνεις και νομίζω ο κόσμος σιγά σιγά το καταλαβαίνει και το σέβεται.
(Summit Zero Hostel, Olympus)
Για να δούμε λίγο και την άλλη πλευρά, θα συμφωνούσες ότι το design υπήρξε μέρος του προβλήματος πριν την κρίση; Εταιρικές ταυτότητες εξαψήφιου κόστους, ακριβός σχεδιασμός για κάθε μικρό και μεγάλο μαγαζάκι, αμέτρητοι επαγγελματίες σε μια αμελητέα αγορά. Μήπως η κρίση επέτρεψε να εξορθολογιστούν κάπως τα πράγματα;
Το design από μόνο του σίγουρα όχι, αλλά το πώς το προσεγγίζουν οι επαγγελματίες, σίγουρα ναι. Γενικά πιστεύω ότι ούτε πρέπει να υπερεκτιμάμε, αλλά ούτε και να υποτιμάμε την αξία του κάλου design. Σαν τομέας είναι μέρος της κοινωνίας και καλείται να επιτελέσει το ρόλο του. Υπάρχουν παρά πολλοί τομείς της καθημερινότητας στους οποίους θα έπρεπε το κράτος αλλά και οι πολίτες να επενδύσουν περισσότερο στο καλό design, κάτι το οποίο μπορεί να διευκολύνει την καθημερινή ζωή των πολιτών και να βοηθήσει ακόμα και την οικονομία μιας χώρας να πάει καλυτέρα. Καλά παραδείγματα ευτυχώς βλέπω ότι σιγά σιγά εμφανίζονται και όλο και περισσότερος κόσμος αντιλαμβάνεται αυτή την ανάγκη. Οπότε σίγουρα η κρίση έπαιξε θετικό ρόλο σε αυτή τη κατεύθυνση.
(AGROPOLIS • Grocery Store)
Το ελληνικό στοιχείο εμφανίζεται τακτικά στη δουλειά σου: θάλασσες, ψάρια, καραβάκια, τσαρούχια, πιθάρια, φουτουριστικές εκδοχές προγόνων. Υπάρχει κατά τη γνώμη σου αξιοποιήσιμο υλικό στο εθνικό φολκλόρ;
Σίγουρα υπάρχουν στη δουλειά μου “καταγωγικές” αναφορές από την Ελλάδα, καθώς ο τόπος που ζεις προσφέρει πληθώρα ερεθισμάτων. Αρχαία μυθολογία, λαογραφία, λαϊκή τέχνη, μύθοι και ιστορίες είναι στοιχεία που μου δίνουν έμπνευση και είναι απολύτως θεμιτό να επηρεάζουν τον τομέα του design. Γενικά όλο και περισσότεροι σχεδιαστές παρουσιάζουν αντίστοιχες επιρροές, κάτι το οποίο θεωρώ θετικό, μιας και το εγχώριο design αποκτά συγκεκριμένη ταυτότητα. Πιστεύω πάντως πως πρέπει να υπάρχει ισορροπία και δεν μπορεί η “τοπικότητα” να είναι η μοναδική πηγή έμπνευσης καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος της γραφικότητα Ο πειραματισμός, η έρευνα καινούργιων στοιχείων και αναζήτηση νέων δημιουργικών προσεγγίσεων είναι ισάξια σημαντικά ώστε να υπάρξει ένα ποιοτικό και αυθεντικό αποτέλεσμα.
(Try The World • Greek Box)
Πολλά έργα σου αποπνέουν την αίσθηση του χειροποίητου, με την τυπογραφία, το σχέδιο και τα υλικά να μοιάζουν φτιαγμένα στο χέρι. Και υπάρχουν και δουλειές με πιο αυστηρή, γεωμετρική γραμμή. Πώς μετακινείσαι ανάμεσα στις διαφορετικές τεχνοτροπίες;
Άγνωστο! Η αλήθεια είναι ότι από αρκετά μικρός σκιτσάρω με το χέρι, με αποτέλεσμα αυτό να με επηρεάσει στο τρόπο που σχεδιάζω. Είναι και ο λόγος που ασχολούμαι και αρκετά με το κομμάτι της εικονογράφησης. Με εντυπωσιάζει όμως και το καθαρό γεωμετρικό design οπότε μάλλον κατά περίπτωση διαλέγω την τεχνοτροπία που ταιριάζει καλυτέρα στο εκάστου project.
(KALESTESIA • Clothing Manufacturers)
Όλο και περισσότερα έντυπα και εφημερίδες κλείνουν. Είναι κακό αυτό για το design; Ή μήπως ανοίγουν νέες ευκαιρίες στο web;
Κακό δεν μπορεί να είναι, τα μέσα εξελίσσονται και μαζί τους και το design.
Ποιους έλληνες σχεδιαστές εκτιμάς;
Πολλούς! Δεν θα κατονόμαζα κάποιους, υπάρχουν πολλοί εξαιρετικοί σχεδιαστές, ο καθένας με το δικό του ύφος και τεχνοτροπία αλλά και με συνδετικά στοιχειά που διαμορφώνουν ένα “τοπικό” ύφος. Αυτό έχει αρκετό ενδιαφέρον σαν φαινόμενο, καθώς το ελληνικό design αποκτά μια συγκεκριμένη ταυτότητα.
(Boulangerie "B" • Illustration Series)
Υπάρχει κάποια καμπάνια που να σε άφησε με ανοιχτό το στόμα πρόσφατα;
Από τις πολύ ενδιαφέρουσες δουλείες που είδα τελευταία είναι η οπτική ταυτότητα για την εθνική βιβλιοθήκη.
Τι σχεδιάζεις για το μέλλον;
Εδώ και δύο χρόνια και μετά την πολύτιμη εμπειρία που απέκτησα εργαζόμενος σε διάφορα γραφεία, εργάζομαι μόνος μου. Το επόμενο βήμα είναι η σύσταση ενός δημιουργικού χώρου μαζί με ομάδα συνεργατών, στην ιστορική αλλά και συγχρόνως γεμάτη ανάλογα εγχειρήματα περιοχή της πλατείας Άθωνος, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
19°
