Τιμητική πλακέτα στον κ. Κώστα Κουτσουμάρη, εγγονό του άγνωστου ήρωα πρωτοδίκη Άγγελου Κουτσουμάρη, έδωσε ο κ. Δαβίδ Σαλτιέλ, πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, εξαιτίας της απίστευτα θαρραλέας στάσης του υπέρ 400 Εβραιόπουλων της πόλης στην Κατοχή. Η επίδοση της πλακέτας έγινε την περασμένη Κυριακή στην εβραϊκή συναγωγή Μοναστηριωτών Θεσσαλονίκης, με αφορμή το ετήσιο μνημόσυνο για τα θύματα του Ολοκαυτώματος (φωτογραφία).
Λεπτομερέστερα, η σχετική ιστορία από τον κ. Σταύρο Τζίμα στην «Καθημερινή»:
«Ήταν Μάρτιος του 1943, και τα δρομολόγια μεταφοράς με τρένα των Ελλήνων Εβραίων της Θεσσαλονίκης, με προορισμό το Αουσβιτς Μπιρκενάου, είχαν ξεκινήσει... Ο Αγγελος Κουτσουμάρης ήταν τότε πρόεδρος Πρωτοδικών και προϊστάμενος του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης. Σε μια προσπάθεια να βοηθήσει να σωθούν τουλάχιστον παιδιά των Εβραίων που ετοιμάζονταν για το χωρίς επιστροφή ταξίδι, έστησε κάτω από τη μύτη των γερμανικών αρχών κατοχής βιομηχανία υιοθεσιών Εβραιόπουλων σε χριστιανούς. Για να προλάβει να σώσει όσα περισσότερα παιδάκια μπορούσε, έδωσε εντολή να συνεδριάζει καθημερινά πρωί και απόγευμα και να εγκρίνει υιοθεσίες με συνοπτικές διαδικασίες. Ετσι, εντός 15 ημερών έγιναν 400 υιοθεσίες παιδιών Εβραίων σε χριστιανούς.
Τα θαύματα όμως δεν ήταν εύκολα την εποχή εκείνη κάτω από τη ναζιστική μπότα και φυσικά η Γκεστάπο μυρίστηκε γρήγορα τη δικαστική «κομπίνα» και μπήκε στα ίχνη του Κουτσουμάρη, που ήξερε ότι έπαιζε κορώνα γράμματα τη ζωή του. Ζήτησαν μάλιστα οι Γερμανοί από το Πρωτοδικείο τα στοιχεία δικαστών, δικηγόρων, υπαλλήλων κ.λπ. που συνέπραξαν στις απαγορευμένες υιοθεσίες... Νιώθοντας την ανάσα των γερμανικών αρχών και προκειμένου να σώσει όσους συμμετείχαν στην επιχείρηση, παρουσιάστηκε ο ίδιος στον στρατιωτικό διοικητή της Βέρμαχτ, και έχοντας το γενικό πρόσταγμα για τη μεταφορά των Εβραίων στη Γερμανία, στρατηγό Μαξ Μέρτεν, στον οποίο δήλωσε ότι ο ίδιος, και αυτός μόνος, ήταν ο εμπνευστής και εκτελεστής του σχεδίου, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες του.
Ο συνήθως ανελέητος σε τέτοια ζητήματα Μέρτεν, όπως προέκυψε αργότερα από τη μελέτη για λογαριασμό του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, θαύμασε το «σπαρτιάτικο θάρρος» του και τον άφησε ελεύθερο, ακυρώνοντας ωστόσο τις υιοθεσίες, με αποτέλεσμα και αυτά τα Εβραιόπουλα να οδηγηθούν και να εξοντωθούν στα κρεματόρια».
Στη σημερινή εποχή, συνεχίζει ο κ. Τζίμας, ο εγγονός του πρωτοδίκη λέει για τον παππού του: «Ήταν ένας πολύ μετρημένος άνθρωπος, και σπάνια μιλούσε γι’ αυτό το θέμα, ίσως επειδή δεν είχε ευτυχή κατάληξη. Και ενδεχομένως να μην είχε αποκαλυφθεί, εάν ο πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Γαρούφας, δεν ενημέρωνε την Ισραηλιτική Κοινότητα αιτούμενος την απόδοση τιμής στον πρωτοδίκη για το παράτολμο εγχείρημα...».
13°
