Βλέμμα:
Α. η στροφή των ματιών σε κάποιον ή κάτι, η ματιά «έριξε το βλέμμα προς το μέρος της και την είδε να χαμογελά»
Β. ο τρόπος που κοιτάζω κάποιον ή κάτι και η εντύπωση που προκαλώ «το βλέμμα σου μου φαίνεται αδιάφορο και ψυχρό»
Ερωτήματα: Πώς «κοιτάει» μια μεγαλούπολη; Πώς κοιτούν οι άνθρωποί της; Λένε οι ανθρώπινες ματιές κάτι για το χαρακτήρα μιας πόλης; Πάνω από όλα, είναι οι ματιές πραγματικές; Είναι τα μάτια οι καθρέπτες της ψυχής;
Απάντηση: Δεν έχω ιδέα!
Δεν έχουν και ιδιαίτερη σημασία κατά τη γνώμη μου όλα αυτά τα αμπελοφιλοσοφικά ερωτήματα. Ο καθένας ας δώσει όποια απάντηση πραγματικά πιστεύει ή απλώς τον ευχαριστεί. Το ζήτημα είναι αλλού. Ζούμε την εποχή του απόλυτου αστικού αυτισμού. Το πιο συχνό βλέμμα του σύγχρονου αστού είναι εκείνο το οποίο ο ίδιος σκηνοθετεί για τον εαυτό του μπροστά από την οθόνη του κινητού του. Το περιβόητο βλέμμα της selfie φωτογραφίας. Φαινομενικά δεν είναι ένα, αλλά χιλιάδες. Προσωπικά, όλα ίδια μου φαίνονται. Κενά, ψεύτικα, πεθαμένα, ηλίθια. Καθημερινά βλέπεις γύρω σου δεκάδες καθυστερημένων φιγουρατζήδων οι οποίοι, χωρίς να ντρέπονται, κάνουν γκριμάτσες μπαμπουίνου μπροστά στο κινητό τους, προσπαθώντας να εφεύρουν την τέλεια selfie πόζα, ώστε στη συνέχεια να την ποστάρουν. Για ποιο λόγο ακριβώς; Δεν έχω καταφέρει να βγάλω άκρη! Με ξεπερνάει…
Οk, είμαι υπερβολικός, το παραδέχομαι. Δεν ασχολούνται όλοι οι άνθρωποι με τις selfies και εκείνοι που το κάνουν φυσικά δεν είναι απαραίτητα ηλίθιοι, ούτε καθυστερημένοι, ούτε φιγουρατζήδες. Όχι όλοι τουλάχιστον. Μια μόδα είναι κι αυτή, σύντομα θα περάσει. Θα δώσει τη θέση της σε κάτι άλλο, μπορεί ακόμα πιο γελοίο, κανείς δεν ξέρει... Διαχρονικά είναι έτσι η φύση του ανθρώπου, άλλωστε. Διακατεχόμενοι σφόδρα από αυταρέσκεια και μιμητισμό, γουστάρουμε να ζούμε στη φαντασία μας, αναζητούμε τη διαρκή (αυτο)επιβεβαίωση και οι selfies και τα ποσταρίσματά τους είναι ένα κομμάτι αυτής της διαδικασίας.
Είναι όμως και τα απλά αυθόρμητα βλέμματα. Εκείνα που εκβιαστικά σκηνοθετεί η ζωή και η καθημερινότητα. Δεν μπορούμε να τα δούμε στον εαυτό μας, παρά μόνο στους άλλους. Δεν μπορούμε να συγκρατηθούμε και να τα αποτρέψουμε. Μας ξεγυμνώνουν, μας εκθέτουν, αποκαλύπτουν την όποια αλήθεια μας.
Αυτά λοιπόν τα βλέμματα δεν μπορούν να αναπαραχθούν σε μια selfie… Πώς «κοιτάει» μια μεγαλούπολη; Πως κοιτούν οι άνθρωποί της; Λένε οι ανθρώπινες ματιές κάτι για το χαρακτήρα μιας πόλης;
Σε αντίθεση με τις σχεδόν πάντα γελαστές έως χαζοχαρούμενες selfies, παρατηρώντας προσεκτικά τη συγκεκριμένη σειρά αυθόρμητων καθημερινών εικόνων που τραβήχτηκαν κατά καιρούς τυχαία σε διάφορα σημεία του κέντρου της Αθήνας, συνειδητοποιώ έντρομος την −εκτός δύο-τριών εξαιρέσεων− γενικευμένη απουσία εγκάρδιου γέλιου ή χαμόγελου. Πώς συνέβη αυτό; Οδηγήθηκα προς τα εκεί υποσυνειδήτως άραγε; Πραγματικά, δεν έχω ιδέα!
Οι φωτογραφίες είναι τραβηγμένες από το 2014 έως σήμερα. Είναι σχεδόν όλες αναλογικές και για το λόγο αυτό, αναλόγως με τον τύπο του φιλμ, έχουν από λίγο έως πολύ κόκκο. Κάτι που σίγουρα δεν έχουν οι selfies...
18°
