«Ο εντιμότατος μαθητής»

Ενόσω οι χρόνιοι εξαρτημένοι της πρόζας του Λε Καρέ εξερευνούν τα μυστικά του πρόσφατου “A Most Wanted Man”, πλέον συγκροτείται και στην Ελλάδα ένα νεογνό αναγνωστήριο που τροχίζει τα δόντια του στη μέχρι πρότινος αμετάφραστη βιβλιογραφία του Βρετανού πρώην κατασκόπου, πολυγραφότατου μπεστσελερίστα.

Ο «Εντιμότατος μαθητής» είναι το σίκουελ της «Τριλογίας του Κάρλα», που εγκαινιάστηκε από τις εκδόσεις Καστανιώτη πέρυσι με το «Και ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι», και ολοκληρώνεται προσεχώς με το «Οι άνθρωποι του Σμάιλι». Δεδομένου ότι αφορά έναν από τους πιο πολιτικά και ιστορικά καίριους συγγραφείς του εικοστού αιώνα, διαπιστώνουμε την αναπλήρωση ενός εκδοτικού κενού.

Ο «Εντιμότατος μαθητής» βρίσκει τον Τζορτζ Σμάιλι επικεφαλής του προδομένου και αποστεωμένου Σέρκους, έδρας των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, σε μια απόπειρα να διασώσει το τμήμα του από την ανυποληψία εφορμώντας στα ίχνη του Ντρέικ Κο, ενός μεγάλου ψαριού στη δούλεψη της Μόσχας. Διεμβολιστής του Σμάιλι στην προσπάθεια αυτή είναι ο Τζέρι Γουέστερμπι, ελάσσων δημοσιογράφος και αποτυχημένος συγγραφέας, ο οποίος έπειτα από εικοσαετή προϋπηρεσία στις επιχειρήσεις ανασύρεται από το ψυγείο.

Αντιμέτωπος με ένα παλιρροϊκό κύμα δολοπλοκίας, συσκότισης και ραδιουργίας, ο Γουέστερμπι ελίσσεται μεταξύ κινέζικης μαφίας, Ρώσων πρακτόρων, κλειδωμένων λογαριασμών, φορτίων οπίου και διττής προέλευσης πολεμόχαρων διπλωματικών ντεσπεράντο, εκπέμποντας τη ζωηρή ακτινοβολία ενός δανδή της κατασκοπίας, που βρίσκει ελευθερία στην αναρχία της δουλειάς του, τη στιγμή που το προσωπικό του σύμπαν κλυδωνίζεται. Υπακούοντας στον ψυχικό μανιερισμό των ηρώων του Λε Καρέ, ο Γουέστερμπι είναι ένας Απωανατολίτης Άλεκ Λίμας, ένας αποτυχημένος άντρας χωρίς ιδεολογία, που πορεύεται απαλλαγμένος από συνειδησιακά ζητήματα, οπλισμένος με μια αόριστη αίσθηση του «έχουμε το δίκαιο με το μέρος μας», συνδυασμένη με την τυφλή υπακοή του στο στρεβλό θεσμό που υπηρετεί (μυστικές υπηρεσίες, προστασία της αποικιοκρατίας), καθώς και μια εμμονοληπτική αφοσίωση στο μέντορά του, Τζορτζ Σμάιλι. Η αντίδρασή του έρχεται πολύ αργά, και μονάχα υπό την αντίληψη πως είναι ένας καλός ιππότης στη λάθος σταυροφορία, ένας αναλώσιμος παίκτης στον οποίο αποκαλύπτονται σποραδικά ψήγματα αλήθειας. 

Ενώ συγκαταλέγεται στα έργα εξερεύνησης χαρακτήρων του Λε Καρέ, ο «Εντιμότατος μαθητής» είναι κυρίως ένα πολυδαίδαλο θρίλερ, τοποθετημένο σε άγριους καιρούς, εμποτισμένο στην κουφόβραση του Χονγκ Κονγκ, ενός «Μανχάταν από τραπουλόχαρτα, με γκρίζους ουρανοξύστες-τρώγλες τόσο στριμωγμένους, που μες στη ζέστη ήταν σαν να γέρνει ο ένας προς τον άλλον», ενώ τα διαρκή πηγαινέλα από και προς την Μπανγκόκ, τη Σαϊγκόν και την αιματοβαμμένη Πνομ Πενχ συστήνουν μια ζοφερή, κατασκοπική «Καρδιά του σκότους» – δεν είναι τυχαίες οι παραπομπές του συγγραφέα στον Τζόζεφ Κόνραντ. Αποκάλυψη τώρα!